Schaamte en schuldgevoel rondom abortus

Abortus & Trauma

Verhalen delen helpt

Op 25 september heb ik een inspirerende bijeenkomst bijgewoond in Pakhuis de Zwijger, ter ere van de lancering van het boek “Over abortus”, geschreven door Jantine Jongebloed.

In het boek zijn zes ervaringsverhalen opgetekend van vrouwen die een abortus hebben ondergaan. Omdat ikzelf een ervaringsdeskundige ben met betrekking tot abortus, heeft Jantine in haar researchfase ook met mij contact gezocht. Zij vertelde enthousiast wat het doel van deze publicatie moest worden; het doorbreken van het taboe wat er rond abortus nog steeds bestaat. Daar wilde ik heel graag aan meewerken. De schaamte en het schuldgevoel weg uit de (belevings)wereld voor vrouwen. We hebben telefonisch uitgebreid gesproken over mijn persoonlijke verhaal en zijn aan het einde samen toch tot de conclusie gekomen dat deze niet paste in haar opzet.

Tijdsgeest & Progressie

Mijn abortusverhaal speelde zich vijftig jaar geleden af in een andere tijdsgeest. Dolle mina’s leverden nog volop strijd om abortus te legaliseren met hun actie ‘Baas in eigen Buik’. Ik was in die tijd een tienermeisje van 16 jaar en de keuzes, óók deze, werden door mijn ouders gemaakt, ik kreeg daar geen stem in. Zij lieten zich daarin leiden door de familieschande, onkuis gedrag en ongehuwd moederschap. Hoewel abortus nog illegaal was, werd het wel gedoogd in Nederland mits de zwagerschap niet verder dan 12 weken was gevorderd.

De tijden zijn gelukkig veranderd. In 1984 werd de gevoerde strijd eindelijk beloond met legalisering van abortus, hoewel het tot de dag van vandaag nog steeds in het wetboek voor strafrecht staat. Onterecht, want zolang het daar nog in staat, zal er altijd nog een zweem van ‘iets fouts’ rond abortus hangen en het taboe over het onderwerp in leven houden.

Hoewel het een persoonlijk aanname is, geloof ik niet dat zaken zoals onkuis gedrag in deze tijd nog een doorslaggevende rol spelen bij het maken van een keuze. Er zijn voor tienermoeders ook mooie projecten in het leven geroepen, zodat er wat te kiezen valt en ze niet langer als maatschappelijke schandvlek opgehokt hoeven te worden bij instanties zoals bijvoorbeeld Moederheil in Breda in mijn tijd.

Even terug naar het boek van Jantine waarin zij 6 mythes rondom abortus wil ontkrachten. Mythe 1 is de stelling dat abortus leidt tot spijt, schuldgevoel en trauma. Uit onderzoek waaraan gerefereerd word blijkt dat de meest voorkomende emotie opluchting is. In een Amerikaans onderzoek wordt geconcludeerd dat 99% van de vrouwen die een abortus ondergingen, 5 jaar na dato geen spijt hebben van hun keuze. Nederlands onderzoek stelt dat gevoelens van verlies, verdriet, boosheid en schuldgevoel na een abortus normaal zijn, maar meestal verdwijnen die na enkele dagen of weken.

Als deze cijfers kloppen (en daar ga ik vanuit) dan zijn wij vrouwen op de goede weg! Dat het voor mijn persoonlijke ervaring een halve eeuw geleden wel tot trauma leidde, heeft denk ik veel minder te maken met de ingreep op zich, maar veel meer met hoe ik door mijn omgeving bejegend werd (uitgekotst) en daar bovenop de medische complicaties die na de abortus optraden.

Dat deze zes vrouwen (en een man) hun verhalen delen is moedig en daar moeten we vanaf. Dat het moed vergt om over abortus te praten. Zelf heb ik drie jaar geleden besloten mijn verhaal op te tekenen in een autobiografische roman met de titel “Was dit het nu allemaal waard?” waarin duidelijk wordt welke levenslange invloed dit jeugdtrauma op mijn volwassen leven heeft gehad. Dat deze zes vrouwen ook open en eerlijk hun verhaal hebben gedeeld geeft hoop voor de toekomst. Het taboe op abortus moet doorbroken worden en wij vrouwen hebben daar een belangrijke taak in. Door authentieke verhalen over abortus naar buiten te brengen, te delen met anderen, bied je een inkijkje in het échte verhaal. Alleen op deze manier kunnen wij helpen de publieke opinie over abortus te beïnvloeden.